Bu kitap Intel mikroişlemcileri ile IBM PC mimarilerine bir giriş kitabı olarak yazılmıştır. Ayrıca, mikroişlemci ve PC tabanlı elektronik sistemlerle, PC ile kontrol ve veri toplama konuları da sunulmaktadır. Kitaptaki konular genel olarak üçe ayrılmaktadır: İlk üç bölümde mikroişlemcili sistemlerin temel kavramları anlatılmaktadır. Bölüm 1’de giriş yapılmakta, Bölüm 2’de hafıza temelleri ve hafıza sistem tasarımı sunulmaktadır. Bölüm 3’te, 8-bit mikroişlemci mimarisi ve çalışması detaylı bir şekilde öğretilmektedir. Bu bölümde Intel x86 çekirdeğini ve daha başka işlemcileri mimari olarak etkileyen 8085 mikroişlemcisi örnek olarak kullanılmaktadır. Bölüm 4’ten başlayıp Bölüm 10’a kadar olan kısımda, Intel’in x86 Ailesinin özellikle 16-bit çekirdeğinin donanım ve yazılım mimarisi, programlanması ve uygulamaları ayrıntılı olarak sunulmaktadır. Ayrıca, 32-bit 386 ve 486 mimarileri de anlatılmaktadır. Bölüm 11’den itibaren Bölüm 20’ye kadar olan son kısımda ise; IBM PC mimarisi, PC sistem yolları, IBM PC’de giriş/çıkış, ISA yolu ve bu yol için bir I/O kartının tasarımı, PC ile kontrol ve veri toplama uygulamaları, Paralel Port, seri veri haberleşmesi ve Seri Port ve de son olarak Pentium işlemcileri sunulmaktadır.

1978-79 yıllarında üretilen ilk 8086/8088’den başlayıp 286, 386, 486, Pentium, Pentium Pro, Pentium MMX, Pentium II, Pentium III ve Pentium IV’e uzanan geniş bir ürün yelpazesine sahip olan x86 Ailesi, tarihteki en başarılı mikroişlemci ailesi olmuştur. Bunun önemli bir nedeni IBM PC ve PC uyumlu bilgisayarların çok satmasıdır. IBM firması, 1981 yılında piyasaya sürdüğü ilk PC’de Intel’in 8088 işlemcisini kullanarak tarihi bir karar verdi. Bu tarihten itibaren, IBM ve birçok başka firma bu işlemcileri PC’lerde kullanmıştır. PC’lerin dünyada yaygın olarak kullanılması, bu işlemcilerin başarısının en büyük nedenidir. Günümüzde x86 pazarı büyük bir endüstri olmuş, her yıl milyonlarca işlemci satılmaktadır. x86 işlemcilerinin büyük popülaritesi Intel’den başka firmaları da bu pazara sokmuş ve x86 uyumlu işlemciler üreten bir çok firma ortaya çıkmıştır.

Intel x86 Ailesinin donanım ve yazılım mimarisinin öğrenilmesi günümüzde özellikle aşağıdaki alanlar için önemlidir:

n    Intel mikroişlemcileri ile IBM PC mimarisini ve çalışmasını anlamak için x86 işlemcilerinin ve çevre birimlerinin bilinmesi gerekir.

n    IBM PC tabanlı kontrol ve veri toplama uygulamalarında, PCI ve ISA gibi PC sistem yollarının, Paralel Port ve Seri Port gibi PC donanım yapılarının ve birçok durumlarda da x86 donanım ve yazılım mimarisinin bilinmesi gerekir.

n    Intel’in gelişmiş mikrodenetleyicilerini (embedded işlemcilerini) öğrenmek için x86 mimarisini bilmek gerekir.

n    Bazı elektronik sistem tasarımlarında gerekebilir. Eskiden 8086/8088 tabanlı elektronik sistemler yaygın olmasına rağmen, günümüzde artık x86 işlemcileri genellikle bilgisayarlarda veya bazı özel uygulamalarda kullanılmaktadır. Bunların yerine özel işlemciler veya mikrodenetleyiciler kullanılır.

Bu kitaptaki konuların bir kısmı, 1990-1997 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Elektronik Mühendisliği Bölümünde ve 1997 kış dönemi Marmara Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde verdiğim değişik ad ve içeriklerdeki Mikroişlemciler derslerinin notlarından hazırlanmıştır. Üniversitede verdiğim Mikroişlemciler derslerinden edindiğim tecrübeye göre, bu kitapta sunulan konular istenilen ek ön bilgiler ve kaynaklar ile takviye edilirse, üniversitede bir ders kitabı olarak okutulabilir. Ayrıca, meslek yüksek okulları ve teknik liselerdeki öğrencilere; öğrencilerin dışında, Intel mikroişlemcilerini, IBM PC mimarilerini, mikroişlemci ve PC tabanlı elektronik sistemleri ve PC ile kontrol ve veri toplama konularını öğrenmek isteyenlere, bu kitabın faydalı olacağı kanaatindeyim.

Bu kitabın ortaya çıkmasında birçok değerli insanın katkısı bulunmuştur. Bunları sayarak teşekkürlerimi belirtmek isterim.

Uludağ Üniversitesi Elektronik Mühendisliği Bölümünde verdiğim derslerin bir hatırası olan bu kitabın ortaya çıkmasında, değerli öğrencilerimin teşviklerini ve katkılarını belirtmek isterim. Bursa’da geçirdiğim 7 yılı kitaplaştırmamda, onların ilgi ve teveccühlerinin önemli bir etkisi olmuştur. Bursa’daki öğrencilerime bunlardan dolayı teşekkür ederim.

Kitabımı inceleyerek görüşlerini aldığım ve kitabın sunuşunu yapan değerli hocam, İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Bülent Örencik’e teşekkürlerimi sunarım.

Kitapta yer alan konularla ilgili her türlü görüş, eleştiri ve düzeltmeleri aşağıda vermiş olduğum adrese beklemekteyim. Amacım, sonraki baskılarda çok daha güzel, güncel ve kusursuz bir eser sunmaktır. Her türlü görüş, eleştiri ve düzeltme bu çabama yardım edecektir ve bundan çok memnun olacağım.

Bu kitabın, Intel mikroişlemcilerini, IBM PC bilgisayar mimarilerini, mikroişlemci ve PC tabanlı elektronik sistemleri ve PC ile kontrol ve veri toplama konularını öğrenenlere faydalı olması dileklerimle.

Halûk Gümüşkaya
Ağustos 1999

Home | Up

This site was last updated 12/11/05